قصر شیرین از شهرستان‌های واقع در غرب استان کرمانشاه است که در فاصله‌ کمی از مرز ایران و عراق قرار دارد. این شهرستان زیبای غرب کشور، علاوه بر وجود آثار تاریخی، به سرزمین نخل‌های بلند نیز شناخته می‌شود. وجه تسمیه این شهر به قصر شیرین، به دلیل وجود همین کاخ مشهور تاریخی است که پادشاه خسروپرویز از مشهورترین شاهان ایران کهن، آن را برای همسرش شیرین که از پیروان مسیحیت نیز بوده است، ساخته است. البته در کتب مختلف تاریخی از این شهرستان به نام‌های دیگری همچون دستجرد و دستگرد نیز یاد شده است. اما شهرت آن بیشتر به‌واسطه‌ کاخ خسرو که به قصر شیرین و عمارت خسروپرویز نیز شناخته می‌شود، است.

کاخ خسرو یکی از چندین بنایی است که در دوره حکومت ساسانیان در منطقه کرمانشاه به‌دستور «خسروپرویز» ساخته شد. خسروپرویز که از وی به نام «خسروی دوم» نیز یاد می‌شود، از سال ۵۹۰ تا سال ۶۲۸ میلادی بر مسند حکومت و فرمانروایی نشست و به‌عنوان بیست‌وچهارمین پادشاه ساسانی و از نامدارترین شهریاران دودمان ساسانیان، شناخته می‌شود. محققان معتقدند که علت اصلی ساخت کاخ‌های متعدد در کرمانشاه، تمایل وی به استقرار در این خطه و اجتناب از سکونت در تیسفون بود؛ گرچه بنا بر روایاتی دیگر، کاخ خسرو برای اسکان معشوقه وی یعنی شیرین‌ ساخته شده است؛‌ هرچند به‌نظر می‌رسد که از این کاخ به‌عنوان اقامتگاهی دائمی استفاده نشده بود.

به‌نظر می‌رسد که به‌علت تعجیل در ساخت این عمارت، استحکامات لازم در معماری آن در نظر گرفته نشده بود و این کاخ در مدت کوتاهی خالی از سکنه و بلااستفاده شد.آن‌گونه به‌نظر می‌رسد که فضای کاخ از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده بود تا ماهیت فضای خصوصی و عمومی را حفظ کند. بخش بیرونی عمارت که به برگزاری مراسم رسمی اختصاص داشت، از تالار ستون‌دار، اتاق گنبددار، صحن رواق‌دار و ایوان تشکیل می‌شد. به‌نقل از کتاب کرمانشاه باستان، بزرگ‌ترین گنبد دوره ساسانی در این مکان دیده می‌شد که تا سده هجدهم قمری نیز استوار بود. دسترسی به بخش عمومی کاخ از راه پلکان‌های دو سویه در ضلع شمالی، جنوبی و شرقی امکان‌پذیر بود.

بخش اندرونی و خصوصی کاخ نیز از خانه‌های مختلف و کوچک‌وبزرگ تشکیل می‌شد که اکنون تمامی آن‌ها از بین رفته‌اند. آن‌گونه به‌نظر می‌رسد که فضای کاخ از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده بود تا ماهیت فضای خصوصی و عمومی را حفظ کند. بخش بیرونی عمارت که به برگزاری مراسم رسمی اختصاص داشت، از تالار ستون‌دار، اتاق گنبددار، صحن رواق‌دار و ایوان تشکیل می‌شد. به‌نقل از کتاب کرمانشاه باستان، بزرگ‌ترین گنبد دوره ساسانی در این مکان دیده می‌شد که تا سده هجدهم قمری نیز استوار بود. دسترسی به بخش عمومی کاخ از راه پلکان‌های دو سویه در ضلع شمالی، جنوبی و شرقی امکان‌پذیر بود. بخش اندرونی و خصوصی کاخ نیز از خانه‌های مختلف و کوچک‌وبزرگ تشکیل می‌شد که اکنون تمامی آن‌ها از بین رفته‌اند.

بنای خسرو پرویز که امروزه تنها ویرانه‌هایی از آن مشاهده می‌شود، از جاذبه‌های قصر شیرین است و در ۱۸۰ کیلومتری از شهر کرمانشاه و در بخش شمالی شهر قصر شیرین قرار دارد. این بنا در مجاورت یکی دیگر از آثار تاریخی ایران‌زمین به نام «آتشکده‌ چهار قاپی»، احداث شده و روی سکویی به بلندای هشت متر قرار گرفته است. باستان‌شناسان قدمت این عمارت را متعلق به دوران حکومت ساسانیان عنوان کرده‌اند.