پیوسته در طول زمان، بناهای تاریخی از جمله مکان های رمز آلود به شمار می رفتند. مجموعه گردشگری داش کسن با قدمتی نزدیک به 7 قرن از قدیمی ترین مکان های گردشگری زنجان است. این مجموعه با قرار گیری در مدار 36 درجه، 19 دقیقه و 52 ثانیه عرض شمالی و 48 درجه، 51 دقیقه و 53 ثانیه طول شرقی، در میان کوهی سنگی خودنمایی می کند. قرار گیری معبد داش کسن در میان کوه ها بسیار هوشمندانه و مهندسی شده بوده و به گونه ای طراحی شده تا کمتر مورد گزند بلاهای طبیعی قرار گیرد. محوطه این سایت تاریخی درون فضای مستطیل شکلی با ابعادی نزدیک به 50*100 مترمربع ساخته شده است و چندین ایوان را در خود جای داده است. 

داشکسن واژه ای ترکی و به معنای سنگ بریده شده یا تراشیده می باشد و از سازه های سنگی معبد برگرفته شده است. در میان معبد داش کسن نقوش برجسته ای از دو اژدها به تصویر کشده شده و به همین سبب در میان بازدید کنندگانش به معبد اژدها شهرت یافته است. به عقیده باستان شناسان سایت تاریخی داش کسن در اصل معبدی برای اقوام ساسانی بوده اما به نظر عده ای دیگر شروع ساخت مجموعه پس از درگذشت ارغون شاه، فرزند سلطان محمد خدا بنده بوده است. همچنین گفته شده کار ساخت آن را خواهر سلطان محمد خدابنده آغاز کرد اما نتوانست به اتمام برساندش. آمیزه ای از سبک معماری ایرانیان در دوره ایلخانی و هنر چین باستان به وضوح در معبد اژدها قابل مشاهده است و به دلیل وجود سنگ نگاره های اژدها شکل به چین ایران شهرت یافته . نقوش حکاکی شده، دو اژدها در هم تنیده را نشان می دهند و تعبیری زیبا از خیر، نعمت و حکومتی پایدار را به نمایش می گذارد. آنچه که جذابیت بناهای تاریخی کشورمان را دو چندان می کند تقارن و دقت به جزییات استاد کاران ایرانی است و تمامی این ویژگی ها را می توان در کل مجموعه و نقوش اسلیمی آن مشاهده کرد. پهنای این نقش برجسته به 1.5 متر می رسد و در میان دو تاقچه فاخر قرار گرفته اند. هر یک از این تاقچه های سنگی، به وسیله ذوق و هنر معمار ایرانی، با مقرنس های زیبایی تزیین شده اند.

از بناهای تاریخی نزدیک به معبد داش کسن می توان به گنبد فیروزه ای رنگ سلطانیه، آرامگاه ملا حسن کاشی و آرامگاه چلبی اوغلو اشاره کرد و با بازدید از آن ها لذت سفر به شهر تاریخی زنجان زا چند برابر کرد.

بهترین زمان سفر: اوایل فصل بهار تا اوایل فصل پاییز