مسجد جامع تبریز را در کتب تاریخی با عنوان جامع کبیر نام برده اند و پیوسته در تمامی دوره ها مسجد جامع شهر بوده. عده ای تاریخ ساخت بنا را به دوران اولیه اسلام نسبت داده اند و محققان دیگری مسجد جامع تبریز را جزو بنا های دوره سلجوقیان می خوانند.
کار مرمت این مسجد پیوسته در بازه های زمانی مختلف از دوران قاجار تا امروزه ادامه داشته. مسجد جامع در دل بازار تبریز قرار گرفته است و قدیمی ترین بخش آن شبستانی است ساخته شده از طاق ها و گنبدهایی رفیع که بر فراز ستون های هشت گوش آجری اش گچبری های ظریف و چشمگیری به کار رفته. لازم به ذکر است محراب این مسجد از کهن ترین نمونه های محراب هاست.
فضای داخلی این مسجد با نور منعکس شده از شیشه های رنگی پنجره ها، جلوه ای دل انگیزی به خود گرفته. مردمان این شهر به مسجد جامع تبریز« جمعه مسجد » می گویند.
قسمتی از محوطه ی مسجد به کتابخانه و حجره های طلاب اختصاص داده شده است. مسجد در حال حاضر یکی از مراکز تحصیل علوم دینی و جزو افتخارات مذهبی شهر تبریز محسوب می شود. این بنا در سال 1310 خورشیدی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
مسجد جامع تبریز از مکان های دیدنی آذربایجان شرقی به شمار میآید و در خیابان شهید مطهری، انتهای بازار تبریز، بخش جنوبی صحن مدرسه طالبیه و در حد فاصل مسجد حجت الاسلام و مسجد میرزا اسماعیل خاله اوغلی، احداث شده است. موقعیت مکانی این بنا بهگونهای است که بازار تبریز آن را احاطه کرده است.