مدرسه هدایت یکی از مدارس قدیمی ارومیه است که در دوره قاجار ساخته شده است. این مدرسه در خیابان امام، کوچه امیرنظمی ارومیه قرار دارد. ساختمان این مدرسه قبلا خانه یکی از بزرگان ایل قاجار بود و در سال ۱۳۴۷ شمسی، توسط مالک جدید، تغییر کاربری داد.
مهم‌ترین و با ارزش‌ترین بخش مدرسه هدایت را ساختمان ضلع جنوبی صحن که رو به شمال و در میان حیاط‌های بیرونی و درونی قرار گرفته است تشکیل می‌دهد. این بنای تاریخی بر اساس معماری سنتی ایرانی، دارای اندرونی و بیرونی نسبتاً زیبایی است. حیاط‌های مدرسه به فرم چهارگوش با دیوار کشی آجری و پایه‌های سنگی و آجری با طاق‌نماهایی از آجر لعابدار فیروزه‌ای آرایش یافته است. در دو ضلع جنوبی و غربی حیاط ساختمان‌هایی با زیرزمین وجود دارد که از سطح حیاط چند پله پایین‌تر است، مصالح به کار رفته در زیرزمین تا ارتفاع یک متر با سنگ‌های خاکستری تراش و در طبقه همکف از آجر استفاده شده است.
بنای شاه‌نشین دو طبقه بوده و بخش اصلی شاه‌نشین که در طبقه اول قرار گرفته، از دو طرف با پنجره‌های بلندی پوشیده شده است. این پنجره‌ها از یک سمت به حیاط بیرونی و از سمت دیگر به حیاط اندرونی مشرف است. البته مهم‌ترین ویژگی تمامی شاه‌نشین‌ها، اشراف داشتن به کل خانه است. از ویژگی‌های جالب پنجره‌های این قسمت می‌توان به شیشه‌های رنگی آن اشاره کرد.
جذابیت پنجره‌های این بخش مدرسه هدایت در رنگ شیشه‌ها خلاصه نمی‌شود. این پنجره‌ها جزو اولین پنجره‌های دو جداره ایران به شمار می‌آیند. ساختار طراحی این پنجره‌های چوبی دو لایه است و از ورود سرمای زیاد و سروصدا به داخل ساختمان جلوگیری می‌کنند.
دقیقا تکنولوژیی که این روزها در پنجره‌های دوجداره مشاهده می‌کنیم. در ضلع شرقی این مدرسه، بازار تاریخی ارومیه قرار دارد. در اوایل سال 1380 اداره میراث فرهنگی آذربایجان غربی با مرمت و بازسازی، این بنا را به عنوان یادگاری از دوران قاجار در اختیار عموم قرار داد ولی اکنون مدرسه تاریخی شهرستان ارومیه به دست سازمان مسکن و بهسازی اداره می‌شود که بیشتر مردم انتظار دارند این مدرسه تبدیل به یک موزه تاریخی شود. اثر تاریخی مدرسه هدایت در تاریخ 15 دی سال 1375 با شماره 1831 به عنوان آثار ملی ایران در فهرست تاریخی کشور به ثبت رسیده است.
