بنای اولیه مدرسه رشدیه در محله ششگلان، از محله‌های قدیمی شهر تبریز قرار داشت که در سال ۱۳۱۱ قمری (۱۲۷۲ هجری شمسی) به‌علت تخریب آن، بنای دیگری در کوی جبه‌خانه احداث شد. سپس در سال ۱۳۲۹ قمری (۱۲۸۹ شمسی) مدرسه به مکان فعلی خود در خیابان ارتش جنوبی و به مجاورت بنای «مرکز اسناد شمالغرب کشور» انتقال یافت. امروزه این بنای تاریخی میزبان سازمان میراث فرهنگی است و در نزدیکی برخی از جاهای دیدنی تبریز قرار دارد.
میرزا حسن تبریزی ملقب به «رشدیه» – لقب رشدیه به سبب تاسیس مدارس ابتدایی در ایران به وی داده شده است، زیرا در استانبول نام مدارس ابتدایی «رشدی/رشدیه» بود – روز جمعه پنجم ماه رمضان سال ۱۲۲۹ هجری شمسی (۱۲۶۷ هجری قمری) فرزند ملا مهدی از علمای بنام تبریز و سارا خانم نوه‌ی صادق خان شقاقی در محله چرندآب تبریز چشم به جهان گشود. وی پس از رسیدن به سن رشد وارد مکتب‌خانه شد. پس از گذشت مدتی کوتاه مکتب‌دار به هوش و ذکاوت وی پی برد و او را به‌عنوان جانشین یا به عبارت امروزی «مبصر» کلاس تعیین کرد.
حسن که کودکی باهوش بود و علاقه فراوانی به یادگیری داشت، از رفتار مکتب‌دار (میرزا) به‌شدت ناراحت بود، زیرا وی کودکان را برای یادگیری به‌شدت مورد تنبیه بدنی قرار می‌داد. در نتیجه این رفتار خشن باعث می‌شد که با وجود یادگیری خواندن و نوشتن با تمرین و تکرار، اغلب کودکان از تحصیل و یادگیری منزجر می‌شدند. حسن که کلید مکتب را در اختیار داشت، صبح‌ها زودتر به آنجا می‌رفت و از دوستان خود نیز خواسته بود که زودتر به مکتب بروند؛ وی پس از آب و جاروی حریم مکتب، در یادگیری درس‌ها به سایر دانش‌آموزان کمک می‌کرد و در نتیجه، مجازات‌ها نیز تخفیف پیدا می‌کرد. این روند باعث شد تا در میان بچه‌ها محبوبیت فراوانی پیدا کند.
