می توان از فرهاد تراش به عنوان یک آثار تاریخی شگرف و بسیار جذابی در دل مجموعه باشکوه بیستون نام برد، بنایی شگرف با ارتفاع 45 متری و عرض 200 متری که قدمتش به دوران ساسانیان بازمی گردد. کوه بیستون افسانه عاشقی دلداده را به خود به دوش می کشد، افسانه عشق مردی به نام فرهاد که در شاهنامه فردوسی روایت شده. فرهاد در دام عشقی عمیق به شیرین، همسر خسرو گرفتار شده بود.
عشقی بی پایان که شرط رسیدن به معشوق در آن تراشیدن کوه برای رسیدن به چشمه آب بود. بعد از چندین سال تلاش بی وقفه فرهاد درحالیکه وی موفق به تراشیدن نیمی از کوه و یافتن آب شده بود، به او خبر مرگ شیرین را دادند. در همان لحظه همزمان با شنیدن این خبر فرهاد که دیوانه شده بود، تبرش را به بالا می اندازد و در اثر اصابت تبر در بازگشتش جا به جا می میرد. در کتاب خسرو و شیرین آمده که محل پرتاب تبر فرهاد درخت اناری روییده که میوه آن شفابخش بیماری هاست. فرهاد تراش در میان مردم و دوستداران ادبیات فارسی از جایگاه ویژه ای برخوردارست، اثری شگرف که عاشقان ادبیات و فردوسی آن را نتیجه عشق فرهاد کوهکن به شیرین می دانند.
این دیواره عظیم حجاری شده با استفاده از بلوک های سنگی تراشیده شده و به کمک لاشه هایی سنگ با ملاط گچی بنا گردیده. البته برخی باستان شناسان فرهاد تراش را متعلق به داریوش اول می دانند اما برخی بر این باورند که فرهاد تراش توسط خسرو پرویز پادشاه ساسانی با هدف نشان دادن یک واقعه مهم تاریخی حکاکی و ساخته شده. این اثر تاریخی با شماره 4487 در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده.