غار تمتمه یا تمتمان یکی از قدیمی ترین مکان های گردشگری ارومیه می باشد که در آن اکتشافات بسیار جالبی انجام شده است. نکته ی جالبی که در مورد این غار وجود دارد این است که محققان دریافته اند غار تمتمه قدیمی ترین سکونت گاه انسان ها در استان آذربایجان غربی به شمار می رود. حتی نشانه هایی از دخالت انسان در ساخت این غار دیده شده است. هوای داخل این غار در تابستان ها نسبت به محیط بیرون خنک تر و در زمستان ها رو به گرمی می رود. به همین دلیل در گذشته محل مناسبی برای سکونت انسان ها محسوب شده است. در نزدیکی این غار چشمه ی زیبایی وجود دارد که آب مورد نیاز اهالی روستای تمتان را تامین می کند.

این غار یکی از قدیمی ترین سکونت گاه های انسان در کل کشور به شمار می رود. قدمت این غار به زمان پارینه سنگی یا همان دوران غارنشینی انسان ها بر می گردد. روبروی غار تمتمه یک غار دیگر هم وجود دارد که نشان می دهد انسان ها در آن زمان به صورت گروهی زندگی کرده اند. غار تمتمه از یک دهانه ی مثلثی شکل، یک اوشکوب، و دو شاخه برخوردار است. همچنین ارتفاع دهانه غار به بیش از سی و پنج متر می رسد.
برای آشنایی بیشتر با تمدن این منطقه، بازدید از موزه ارومیه را پیشنهاد می کنیم.

تاریخچه غار تمتمه ارومیه
یک محقق آمریکایی به نام کارلتون استانلی کوون ثابت کرده است که قدمت سکونت دراین غار به 40 هزار سال پیش بر می گردد. این محقق در سال 1949 طی تحقیقاتی که روی این غار انجام می داد، موفق شد 48 قطعه مصنوعات سنگی و نزدیک به سه هزار قطعه استخوان جانوران مختلف را کشف کند. به عقیده ی کوون، غار تمتمه فقط در تابستان ها مورد استفاده قرار می گرفته است. اما بسیاری از دانشمندان دیگر با او هم عقیده نیستند.
در سال 1336 کمیسیون ملی یونسکو اعلام کرد که بعد از تحقیقات دانشمندان آمریکایی، در غار تمتمه ابزار آلاتی متعلق به انسان های دوره ی لوا لوازین کشف شده است. دوره ی لوا لوازین حدود 35 هزار سال قبل از میلاد مسیح می باشد.
از دیگر دیدنی های این منطقه، پیشنهاد می کنیم از قلعه بردوک دیدن فرمایید.

برای بازدید از این مکان باید به ۲۰ کیلومتری شهر ارومیه، بروید. این غار در نزدیکی روستای تمتان، یکی از روستاهای کردنشین و تاریخی از توابع بخش نازلو چای قرار گرفته است.