کاخ هشت بهشت یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی اصفهان به شمار می‌رود. تزیینات کاخ در دوران صفويه به‌حدی باشکوه و هنرمندانه بوده که هيچ سياحی از اعجاب و تحسين آن‌ها خودداری نکرده است. این مجموعه امروزه در خیابان باغ گلدسته قرار دارد و با زیبایی‌هایی خود به‌عنوان یکی از زیباترین کاخ‌های ایران شناخته می‌شود.
معماری کاخ هشت بهشت
این عمارت ۳۰ متر طول و ۳۵/۲۶ متر عرض دارد، از سطح مجاور باغ آن دو متر بلندتر است و به‌وسیله دو پلكان ۱۰ پله‌ای (متصل به نماهای شرقی و غربی قصر) از زمین جدا می‌شود. پس از آن ایوانی با دو ستون چوبی بلند وجود دارد كه با ورودی‌هایی به سرسرای مركزی ارتباط پیدا می‌کند. طاق این سرسرا به یک نورگیر گنبدی شكل با هشت پنجره چوبی ختم می‌شود.
در وسط سرسرا حوضی هشت‌ضلعی قرار دارد كه قطر آن ۳۰/۳ متر است و فواره دارد. درهای اطراف این سرسرا به اتاق‌های هشت‌ضلعی راه می‌یابد كه به پذیرایی از زن‌ها اختصاص داشته است. اتاق‌های طبقه اول در چهار گوشه عمارت تزیيناتی از گچ‌بری و نقاشی دارند. در طبقه دوم عمارت نيز مجموعه‌ای از رواق‌ها، اتاق‌ها، طاق‌ها و پنجره‌ها بر زیبایی آن می‌افزاید. اين طبقه به راهروها و اتاق‌های متعددی تقسیم شده است که هر يک تزیینات ویژه خود دارند.
در برخی حوض آب و در بعضی بخاری‌های ديواری تعبیه‌شده‌اند. ديوارها را نيز آینه‌های فراوان پوشانیده‌اند. تمام سقف‌های کاخ را نيز موزاییک‌های بسيار عالی پوشانيده‌اند و دالان‌ها و غلام‌گردش‌های بسيار زيبا و هماهنگ آن‌ها را احاطه کرده‌اند. نکته حائز اهمیت در اين عمارت ارتباطی است که ميان فضاها و قسمت‌های مختلف آن پديد آمده است. اين ارتباط باعث می‌شود تا عمارت هشت بهشت اصفهان در عين تنوع و گوناگونی و تعدد فضا از وحدت و يکپارچگی و تزیینات قابل‌توجه برخوردار شوید .
اطراف عمارت در قسمت خارجی آن با سنگ‌های سخت پوشیده شده و در وسط این قسمت سنگ‌فرش آبروی كوچكی تعبیه شده است كه اضافه آب‌های حوض‌های داخل و خارج عمارت در آن جریان پیدا می‌کند. از این مجرا آب به داخل دو آب‌نمای بزرگ به عرض هشت متر و طول ۵۰ متر فرومی‌ریزد كه در مقابل ایوان‌های غربی و شرقی عمارت قرار دارند. محوطه كاخ با چنارهای بلند محصور شده است و باغچه‌های گل آن را آرایش می‌دهند. این گل‌ها بیشتر از نوع گل رز و یاسمن هستند. خیابان شمالی كاخ به قصر چهلستون مربوط می‌شود و خیابان غربی با سردر بزرگی به خیابان چهارباغ اتصال می‌یابد.
تاریخچه کاخ هشت بهشت
ساخت كاخ هشت بهشت اصفهان در سال ۱۰۸۰ هجری قمری و مقارن با سومین سال سلطنت شاه سلیمان صفوی به اتمام رسید و نمونه‌ای از عالی‌ترین کاخ‌های نشیمن دوران صفویه است. میرزا محمد طاهر نصرآبادی صاحب تذكره نصرآبادی، در تذكره خود نام بیش از هزار شاعر دوران صفویه را احیا كرد و خود نیز شعر می‌سرود. وی درباره بنای كاخ سلطنتی هشت بهشت اصفهان اشعاری سروده است كه بیشتر آن‌ها ماده‌تاریخ بنای این قصر سلطنتی است
این کاخ را با نام‌های دیگری نظیر هشت به هشت و هشت در بهشت نیز می‌شناسند. در سال ۱۳۱۳ با شماره ۲۲۷، کاخ هشت بهشت در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. امروزه پارک شهید رجایی پیرامون کاخ قرار دارد و یکی از تفرجگاه‌های محبوب اهالی اصفهان است.
