بازار قدیمی ارومیه در بافت تاریخی و قدیمی شهر، در جنوب شرقی ارومیه قرار دارد که در دوره حکومت صفویان ساخته شده و تا به امروز خون در رگهای آن جاری بوده و داد و ستد و تجارت ادامه دارد.
این بازار با معماری ساده، طاقها، چشمهها و گنبدهای مختلفی دارد و دارای تیمچهها، حمامها، سراها و مساجد زیادی است که در دوره زندیان و قاجار در این بازار ساخته شده است.در این بازار کنیسهای هم برای یهودیان این منطقه وجود دارد. این بازار درها و دروازههای متعددی دارد که رفت و آمد را برای مردم آسانتر کرده است.
این بازار همانند دیگر بازارهای سنتی ایران در بافت قدیمی شهر قرار دارد. این بازار که بر اساس نیازهای اجتماعی و اقتصادی مردم ارومیه در عصر خود شکل گرفت، دارای معماری خاصی است که با اندک تفاوتهایی تقریبا در تمامی بازارهای سنتی ایران وجود دارد. بازار ارومیه که آن را حاصل ذوق هنری و معماری ایرانی-آذری دانستهاند، یکی از شناختهشدهترین جاهای دیدنی استان آذربایجان غربی محسوب میشود و همواره یکی از مقاصد گردشگران داخلی و خارجی بوده است.
بازار ارومیه در حدود ۶۰ هزار متر مربع مساحت دارد که بافت قدیمی آن امروزه تحت مراقبت و بهسازی است. این بازار بالغ بر ۱۰۰۰ مغازه با کارکردهای مختلف و متنوع، هفت تیمچه و سرای نسبتا بزرگ، پنج حمام قدیمی و یک باب مسجد معروف به مسجد جامع را در خود جای داده است.
امروزه با عبور از در اصلی بازار، ابتدا مغازههای لبنیاتفروشی به چشم میخورند و بعد میتوان وارد راسته زرگرها شد. با گذشتن از این راسته، فرشهای ابریشمی اصیل در بازار شهر توجهها را به خود جلب میکنند. در طول مسیر این زیبایی معماری این بازار است که چشمها را بهسمت خود سوق میدهد.
راستههای مسگران، چاقوسازان، زرگران، فرشفروشان، بذر فروشان، بلور فروشان، کفاشان و عطاران از پررونقترین راستههای بازار ارومیه هستند.
حمام قراچه که نادرشاه افشار در آن استحمام کرده و طی ماجرایی دستور نابینایی دو چشم یکی از افرادش را داده است، در کنار حمامهای تجلی و قائم، از دیگر بخشهای این بازار تاریخی هستند که در سالهای اخیر مرمت و بازسازی شدهاند. سرای شجاعالدوله و سرای حاج ابراهیم که در کنار کاروانسرا و در شمال مسجد جامع قرار دارند، از دیگر بخشهای جذاب این بازار سنتی به حساب میآیند.
این بازار در بافت قدیمی شهر ارومیه، مابین خیابان امام و بعثت قرار دارد. در حال حاضر این بازار در حدفاصل خیابانهای عسکرآبادی، امام، مهاباد و اقبال محصور شده است. بازار با میدان اصلی ارومیه تنها چند دقیقه فاصله دارد و در نتیجه هر کجا از شهر که باشید، با استفاده از وسایل نقلیه عمومی مثل اتوبوس و تاکسی میتوانید بهراحتی به بازار ارومیه بروید.بازار قدیمی ارومیه در سال ۱۳۶۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
