می توان از روستای اورامانات تخت به عنوان یکی از شگفتی های ایران زمین نام برد، مکانی خارق العاده که عمده زیبایی و محبوبیتش را مدیون ترکیب طبیعی نابه جایش، معماری خاص و طراحی منحصربه فرد بناهایش، چشمه های خروشان، آرامگاه شالیار و مراسم مذهبی خاصش می باشد. اورامانات تخت در ناحیه جنوب شرقی شهرستان مریوان از توابع استان کردستان قرار گرفته و تنها 170 کیلومتر از مرکز استان سنندج فاصله دارد. این نقطه بهشت گونه در ارتفاعات 1450 متری از سطح دریا آرمیده، آب و هوایش در فصل بهار و تابستان معتدل و در پاییز و زمستان سرد می باشد. این دهکده زیبا نه تنها یکی از خیره کننده ترین مناطق کوهستانی زاگرس بلکه خارق العاده ترین نقطه ایران به شمار می رود. در اطراف این روستا باقی مانده هایی از آتشگاه های زرتشتی یافت شده است، کشفیاتی که دال بر اعتقاد مردم این سرزمین به دین زرتشتی قبل از ظهور اسلام دارند. امروزه ساکنین این روستا پیرو مذهب سنی می باشند و با لهجه هورامی از گویش کردی سخن می گویند.
از یکی از جاذبه ای این روستا می توان به خانه پیرشالیار اشاره کرد، پیر شالیار نام یک روحانی زرتشتی بوده که بعدها با ظهور اسلام به این دین روی آورد و مبلغ آن گشت. مقبره این فرد مورد احترام در اورامانات تخت هر ساله در اواسط بهمن ماه محل برگزاری مراسمی مذهبی است.
نام این دهکده رویایی از دو بخش اورا و مان تشکیل شده است که در لغت به معنای سرزمین اهورا می باشد. البته در اوستا اورا معنای خورشید می باشد بنابراین اورمان را می توان به عنوان سرزمین خورشید نیز معنا کرد.
با توجه به قرار گرفتن اورامانات تخت بر روی دامنه ای با شیبی بسیار تند، منطقه مسکونی این روستا نیز مانند ماسوله متراکم و پله ای است. به بیانی دیگر سقف هر خانه حیاط خانه ای دیگر را تشکیل داده.
البته زیبایی های این ساختار متفاوت در کنار استفاده عمده از سنگ و چوب به عنوان مصالح در ساخت ساختمان ها تکمیل می شوند. در این دهکده زیبا برخلاف کوهستانی بودنش جنگل هایی سرسبز و متراکم به چشم می خورد، جنگل هایی بزرگ که درختانی زیبا از آنها سربرافراشته اند و تصویری رویایی را در منطقه خلق کرده اند. در این روستا گیاهان دارویی مانند شیرن بیان و موم بومی زنبور عسل یافت می شود و گلابی، انار، انگور و انجیر آن هم همگی حرف هایی برای گفتن دارند.